Maori


JÜRGEN JANKOFSKY

 

 

Anna Hood

 

 

 

Tahi

 

“He kino!”, te umere a Anna, “he tino kino, he kino rawa atu!”

I te pouaka whakaata, e puta mai ana tētahi rerenga i te moana. He tamaiti i ōna ringaringa, he tamaiti kua mate. Ka āta whakatakoto te rerenga i te tamati rā ki te one, ā, ka tūturi, ka titiro ake ki te rangi. He tūruhi e mau kahukau ana, he tamariki hoki e whakatata atu ana, e tiro mākutu atu ana. E kāo, ehara i te kiriata, ehara i pitopito kōrero mō Te Kāea, he mea tino, kātahi anō ka puta.

Ka uhi a Anna i ōna whatu me te ruru māhunga. Engari i tōna hinengaro tonu ngā tūāhua. Ā, i te moana hoki ētahi atu rerenga e mānu ana. Ā, i te pae moana tētahi atu waka e huripoki ana.

Ehara, Ehara! Kua kitea kētia e Anna ēnei tūāhuatanga, engari, i tēnei rā kua taka ā-roto.

I kī mai te kaipāho, ina hiahia te tangata ki te āwhina me tuku mai he koha.

I oma atu a Anna ki tōna rūma ki te tiki atu i tana pēke poaka. I nanahi tonu i riro mai i a ia he moni nui i tōna kuia me tōna koroua mō tētahi hararei. “Mā te atua e tiaki! Kia hākoa te hararei!” Engari, ōna whakaaro, kāore e pai kia pāinaina rātou ko ōna mātua i raro i ngā rākau nīkau i te wā ka pērā te ao i te pouaka whakaata... E kāo! Kāti!

Ka hikitia tana pēke poaka ki runga rawa ake i tōna māhunga, ā - pahū! – ka wāwāhi i te papa. Pīrori noa mai ngā moni.

“Kei te aha koe?” Me te oma mai a Māmā i te kāuta. “Kei te aha koe?”

“Kei te hiahia au ki te tuku koha”, tā Anna e tohu atu ana ki te pouaka whakaata. “Māu ahau e āwhina?”

“Āe, engari...”

“Kino”, tā Anna, “pāinaina ētahi, mate ana ētahi – me mutu, whakamutua rawa atu!”

 

 

Rua

 

Ka pakia te mīhini pia ngaungau e Robin ki tōna ringa. “Pokokōhua!” tana reo kanga, “E hia utu hei rau atu ki roto? He aha e kore ai tētahi mea e puta?”

I mātakitaki atu a Anna i a Robin e rapu ana i ōna pūkoro me tōna riri. Engari i mua i tana rau atu i ētahi atu moni ki te mīhini, ka umere atu a Anna: “Taihoa!”

Kua pātai kē atu a Anna ki ōna hoa o te akomanga ina hiahia rānei rātou ki te mahi i tētahi mahi e tika ai te ture i te ao whānui mō te rawakore, mō te pōkaikaha, mō te pākinikini. Engari he karo anake te whakautu: i wareware i ētahi ā rātou wāreti, kāore i ētahi te tāima, he mahi ohorere kē tā ētahi, me pātai e ētahi ngā mātua, ā, ka kī ētahi atu mō āpōpō, pea.

Rerekē ana te titiro a Robin i te pia ngaungau, tērā kātahi anō ka kitea e Anna i tana pēke-kura, he mea āhua paru engari pai atu i te kore. Noho mārie a Robin me te whakarongo atu ki tā Anna i kī atu ai ki a ia, te kino o ngā tūāhua i runga i te pouaka whakaata, te aha, te aha. Mutu ana, kua hoatu e Robin tana moni hei koha ki a Anna.

 

 

Toru

 

I koha atu hoki a Anna te moni nā tōna pāpā i hoatu mō tōna whiwhinga A mō tana whakamātautau pāngarau uaua. Ā, i akiaki atu hoki ia i tōna matua kē, i tōna kōkā, i ōna karanga, i ngā nohotata, tae atu hoki ki ōna kaiako me ngā manene i ngā tiriti kia mahi pēnā i a ia.

Engari, titi tonu ana ki tōna hinengaro ngā tūāhua kino o ngā kōrero o te wā. Inā hoki kīhai i iti haere ngā tūāhua kino, ka nui haere i ia rā, i ia rā, ā, ka kino haere; arā atu anō ngā waka e tūhuri ana, arā atu anō ngā tāngata mate, arā atu anō ngā kakī whātaretare.

 

 

Whā

 

I ui atu a Robin ki a Anna ina mōhio rānei ia kei tētahi tangata rongonui tōna ingoa: he kākāriki te tae o ōna kākahu, he mātanga ia ki te mahi kōpere me te pere, he tuahangata, he māia, he koi te hirikapo, nāna i tāhae moni i te hunga whairawa kia hoatu ki te hunga rawakore.

“Robin Hood?”

“Āe mārika!” te whakaae a Robin.

 

Rima

 

Ka whakaaro a Anna.

“E mea ana koe”, ko tāna, “Mehemea ka hoatu e te hunga whairawa o ēnei wā he moni ki te hunga rawakore kia taea ai te kai, te inu, te haere ki te kura, te whai mahi, te noho mārie, kāore he take kia rere atu ngā tāngata?

“Aua hoki”, ko tā Robin.

“Kia kore te hunga rawakore e wehe i ō rātou ake whenua mā ngā mōana mōrearea, mā ngā koraha, mā ngā maunga kia tae atu ki ngā whenua whairawa ahakoa kei ngā rohe ngā taiepa pāpu-waea e tū ana?”

“Aua hoki!”, ko tā Robin.

“Kei hea te wāhi e ako ai au i te whakamahi kōpere?”

 

Ono

 

I kite a Robin i a Anna e tīni kākahu ana i ia rā, i ia rā. I te tuatahi, he rīpene kākāriki i ōna makawe, kātahi ka kākāriki ōna maikuku, ā, he poraka kākāriki, kātahi ka kākāriki tōna panekoti me ōna hū, ā, whai muri atu he ngutu kākāriki me ngā kamo, tana pēke-kura he kākāriki tae atu ki tana kōmore, āna tāhei me āna rīngi.

Ā, ka kākāriki haere ia ka whakatōnga, he nui ōna whakaaro, kua mutu te katakata, ka noho moke, ka iti haere āna kōrero ki a Robin.

Tēnā pea, kāore ia i kite i a Robin e mau pōtae kākāriki ana ki te kura ina kore ngā kaiako e kī atu ki a ia kia tangohia i te wā o ngā akoranga.

“He tino pai te tae kākāriki ki a koe!” ko tā Anna.

“Ki a koe hoki”, tā Robin.

Ka pakiri tahi rāua.

“Harikoa ai a Robin Hood i ngā wā katoa”, ko tā Robin, “rata ana, kaingakau ana i ngā wā katoa.”

“He pēhea koe e mōhio ai?”

“Ka paku pānui au, i te ipurangi, i te aha, i te aha”.

“Ka pai”, ko tā Anna, “nā, me aha i āianei?”

“Ina haere a Robin Hood me tana kotahi e kore rawa ia e whakatutuki i tētahi paku aha, ina kore ōna hoa, tōna apataki kua kore tana whiwhi koura, kua kore tana whawhai mō te tika, kua kore kore rawa atu!”

“Ū”, te whakaaro o Anna, “E mea ana koe...?”

“Āe mārika!” tā Robin.

“Nō reira”, te kī a Anna me tana hoatu rīngi ki a Robin,

Nau mai ki te tokomatua a Anna Hood!”

 

 

Whitu

 

Ka rapua e Anna te ipurangi, ka kitea, e kīia ana a Robin Hood me tana apataki, he whakapakonga. Ā, ko te ture a ngā whakapakonga, kia hoatu ki te hunga rawakore tērā i tangohia i te hunga whairawa. Kātahi ka kitea he haurua anake o te koura me te moni i tangohia i te hunga whairawa kia kore ai hoki rātou e noho rawakore.

Mutu ana, ko tāna i pānui mō Ingarangi mō ngā rautau ki muri, i tū ai ētahi taiopenga Robin Hood, ā, he waiata, he kanikani, he whakaari, he taka porepore, he mahi whārite, he mahi tūmatarau, ki reira hoatu ai e te hunga whairawa ā rātou moni ki te hunga rawakore, āhua nui tonu. I tū ai ngā taiopenga Robin Hood i ngā Rā Robin Hood, arā, i te tahi o Haratua.

 

 

Waru

 

“Kei hea mai!” te umere a Robin, ko te tahi o Haratua tēnei rā, hoake tāua!”

Ki hea taua haere ai?”

“Ki te wāhi e haere ai te hunga whairawa, ki te wāhi whai moni, ki te pēke!”

Ka purihia tō Anna ringa ka oma tahi atu rāua i te tāone nui.

I mua i te pēke e tū kē ana ngā koroua me ngā kukuia, e tōroherohe ana i ngā haki whero, e whakaatu atu ana i ngā kara, ā, tiotio ana ngā taringa i te kaha wheko o ā rātou korowhio. I tērā taha e tū rā ngā tāne ūtonga, ngā wāhine ūtonga me ā rātou haki pango, kara pango e umere atu ana ki te hunga korowhio. Ko ngā pirihimana i waenganui. Ā, kia whakangā rātou katoa, ka tū tētahi kaumātua i tētahi atamira me tana kōrero mō te kaha o te moni hei wero mā ngā kaimahi, ā, ka pānui tonu i tētahi pepa, kikikiki ana, e kore hoki a Anna rāua ko Robin e mārama, kore rawa. I mua i tā rāua huri hei waiata, hei kanikani, hei whakaari, hei whiuwhiu, hei mahi whārite, mahi tūmatarau ka kaha panaia atu.

“Ehara tēnei wāhi i te wāhi ngahau!”

Ko tēnei rā te tahi o Haratua – Rā Reipa!”

“Mārama ana?”

 

Iwa

 

Kia hiwa rā, tamariki mā! I patohia e Anna ki te ipurangi: Ko wai hei whakahē i te mahi tūkino tangata? Ko wai hei whai i te ture o ngā whakapakonga? Kua whakarewatia e māua te Tokomatua a Anna Hood! Kei te hiahia koe ki te uru? Whakapā mai!

 

 

Tekau

 

Kāore e roa ka tae mai ngā kōrero i ngā tōpito katoa o te ao. Ko Otto te tuatahi hei whakautu. Kei te uru au!

Whaimuri ko Achmed, ko Armen, ko Amo, ko Sovanni me Akira.

I te hiahia a Maria kia mōhio ina pai rānei kia tukua te karere ki ētahi atu tamariki.

“Āe mārika!”

I te hiahia a Indria kia mōhio ina taea te karere whakamāori te whakamāori ki ētahi anō reo me te tuku atu.

“Āe!” Āe!” “Āe mārika!”

Ka honohono noa mai ngā tamariki: Ko Giso rāua ko Zlatko, ko Haile, Ko Bageshree rātou ko Manon ko Thijs, ko Agneta, ko Eylül rāua ko Sarah, ko José, ko John, ko György rāua ko Giovanni, ko Ling, ko Rui, ko Dschingis, ko Malaika, ko Vainö, ko Xabi, ko Yaala, ko Hrafnhildur, ko Bintang, ko Odysseus rāua ko Waluyo, Naira, ko Mowan, ko Erneto rāua ko Janko, ko Jeanette rāua ko Yasmin, ko Karamba, ko Patrick, ko Reto, ko Nanuq, ko Ngunoue, ko Sven, ko Zachary, ko Narumol, ko Hoa, ko Gabija, ko Radu, ko Tenzin, ā, ka hiahia hoki a Soo-jung ki te hono mai.

Nau mai!

 

 

Tekau mā tahi

 

“Kua pānui koe?” te pātai a Robin, “i ngā whakaaro o ō tāua nei hoa tokomatua? Me aha e tātou?”

“Tika”, tā Anna, “Me whakaaro tāua mō ā tātou mahi ka taea!”

Ko te whakaaro, ko ngā tamariki katoa e haere parakuihi kore ana ki te kura, me pōhiri rātou e ngā tamariki whairawa kia kai tahi. Kia toru ngā momo kai, ko te hupa, ko te kai matua me te purini.

I āia tonu nei!

Mā ngā tamariki rānei e mutu ā rātou mahi tae noa atu kia tāketia te hunga whairawa, puta noa i te ao, āe, ā, ka mahia e ngā tamariki ā rātou mahi kāinga, tuhia ā rātou whakamātautau me te noho ki te akomanga ā te wā ka hoatu e ngā tāngata, kāore i te mahi engari ka whai moni tonu, te huarua o ā rātou hua. Koia!

Ka riro rānei i ngā tāngata katoa he mōni hei tangata noa, ahakoa tamariki, ahakoa pakeke, ahakoa tāne, ahakoa wahine, ahakoa kōwhai, ahakoa paraone, ahakoa mā, ahakoa whairawa, ahakoa rawakore, kia rite tahi te nui o te moni i ia marama, i ia marama mā ngā tāngata katoa, i ngā whenua katoa, kia kore tētahi e mate i te hiainu, i te hemokai, ā, he wāhi noho mō te katoa, he kura mō te katoa, he mahi mā te katoa me te utu pai hei whakatutuki i tā te tangata e wawata ai i te wāhi pai mōna.

Ko ngā moni katoa o tēnei ao ka nui mā ngā tāngata katoa puta noa, nē hā?

 

 

Tekau mā rua

 

“Menemene!”

I panapana a Robin i a Anna ki wī ki wā i tonā tū i mua i te pēke me ōna kākahu kākāriki.

“Kia kotahi te hīkoi ki mua. Āe. Tētahi hīkoi ki waenganui, ka pai, tino pai!”

Kātahi a Robin ka waiho tōna pōtae kākāriki ki te māhunga o Anna me te tango whakaahua! Tangohia! Tangohia!

Anō, anō te tango whakaahua a Robin i a Anna.

Kātahi ka utaina atu te whakaahua tino pai rawa atu ki te ipurangi: Nei te mihi ake a Anna Hood!

I te kāinga ka tāpiri atu a Anna: Ākuanei ka tae mai te tahi o Pipiri — te Rā Tamariki. Mai i tēnei wā tonu me mōhio tēnei rā hei Rā Robin Hood! Me mau kākahu kākāriki — kei ngā tāngata katoa he mea kākāriki hei mau: he tōkenga kākāriki, he tīpare, he pēnerākau kākāriki, he rau nīkau kākāriki, he pātiti noa iho — nō reira, i ngā Rā Robin Hood ka haere tātou ki ngā wāhi whai moni, ki ngā pēke, e mau kākahu kākāriki ana, ki ngā kāinga o te hunga whairawa, ki ngā wāhi hoki e kaha te haere i te pō Harowini! Engari, kāore he tiriki, he rare rānei, kāore he aroha, ko te tika anake! Āe, mō te katoa! Ā, ina kataina tātou e tētahi, ina panaia rānei tātou e tētahi ka tango whakaahua kātahi ka utaina ki te purangi — nō reira, hei te Rā Robin Hood e heke mai nei ka tokomaha atu ngā tamariki e mau kākāriki ana hei kimi i te tika — ā, hei te Rā Robin Hood anō ka tokomaha atu anō ngā tamariki, ā, ka pērā anō hei te Rā Robin Hood! Haere ake nei, haere ake nei!

Ka inoi atu a Robin ki a Anna ina taea hoki e ia tētahi kōrero te patopato.

“Āe, e pai ana”.

Nō reira, koia nei tāna i patopato ai: Kei wareware, kia pakeke haere tātou – ko tātou hei kāwanatanga mō te ao!

Ka tere patopato ngā tamariki: Āe, āe, āe – ka hono mai tātou!

I te hiahia hoki ētahi kia mōhio ina pai ngā mōhiti kākāriki, kia waituhi rānei rātou i ngā kara, kia waihanga kiriata rānei.

Āe, āe, āe!

I te tahi o Pipiri ka patopato noa iho a Anna:

Karawhiua!

 

Übersetzung / Transalation: Hone Morris